Quốc Tử Giám là truờng Đại học quốc gia ngày xưa do triều đình mở ra để đào tạo nhân tài. Ở nước ta, Quốc Tử Giám đầu tiên được thành lập vào năm 1076 tại Kinh đô Thăng Long. Dưới thời Gia Long, cùng với việc xây dựng Văn Miếu ở vị trí phía trên chùa Linh Mụ, trường Quốc Tử Giám cũng được lập ra ở đó. Sang thời Minh Mạng, số lượng người đi học ngày càng đông, quy mô trường ngày càng được mở rộng. Năm 1821, xây dựng thêm Di Luận Đường giảng đường để học và xây thêm mỗi bên ba dãy nhà làm nơi ở cho học sinh nội trú. Năm 1825 cho sửa lại, xây dựng thêm mỗi bên một dãy nhà 20 gian, xây tường bao bọc ba mặt của trường.
Năm 1908, thời vua Duy Tân, Quốc Tử Giám được dời vào bên trong Kinh thành, ở vị trí hiện nay. Quy mô trường gồm toà nhà Di Luận Đường ở vị trí chính giữa, hai bên là dãy phòng học của giám sinh. Phía sau trường, ở giữa là toà nhà Tân Thơ Viện (hiện nay là Bảo Tàng Mỹ Thuật Cung Đình), hai bên là hai nhà của các quan Tế Tửu, Tư Nghiệp (Hiệu trưởng, Hiệu Phó). Trường Quốc Tử Giám là một trong hai ngôi trường Đại học của thời quân chủ còn lại trên đất nước ta. Đây là một di tích lịch sử và văn hoá rất có giá trị.