Thuốc lá điện tử rất đa dạng về hình dạng và kích thước, nhưng kết cấu chung bao gồm một pin, một bộ đốt và buồng chứa dịch lỏng.

Thuốc lá điện tử tạo khói mà người dùng hít vào phổi bằng cách đốt nóng dịch lỏng - vốn thường chứa nicotin, chất gây nghiện “khét tiếng” trong thuốc lá truyền thống, xì gà và các sản phẩm thuốc lá khác - chất tạo hương và các hóa chất tạo khói khác. Những người không hút thuốc nhưng lại đứng gần những người dùng thuốc lá điện tử cũng không may hít phải loại khói này khi người hút phả chúng vào không khí.

Hơi thuốc từ thuốc lá điện tử hít từ thiết bị và phả ra có thể chứa các chất gây hại và có nguy cơ gây hại, bao gồm:

- Nicotin

- Các hạt siêu mịn có thể bị hít sâu vào phổi

- Chất tạo hương như diacetyl, vốn có thể gây các bệnh lý phổi nghiêm trọng

- Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi

- Nhiều hoá chất gây ung thư

- Kim loại nặng như niken, thiếc và chì

Chất nicotine cũng làm tăng nguy cơ gây ung thư thông qua tăng sinh tế bào, mất cân bằng oxi hóa, gây chết tế bào và đột biến DNA, cũng như sự phát triển của khối u. Một số hợp chất khác có trong khói thuốc lá điện tử như formaldehyd, acrolein, toluene,… có thể gây các thay đổi tế bào liên quan đến ung thư tương tự như người hút thuốc lá truyền thống. 

Người hút thuốc lá điện tử còn có thể mắc các bệnh lý về đường hô hấp như viêm tiểu phế quản tắc nghẽn, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,… do hít phải các hóa chất, hợp chất trong dung dịch, trong khói thuốc lá điện tử.

Ngoài các tác hại giống như thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử còn gây ảnh hưởng tới môi trường, tới an sinh xã hội, kinh tế và sự phát triển bền vững. Hơn nữa, còn có nguy cơ làm phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác.